Historyczni dowódcy

 

Źródło: tom 2 "Wielkiej Księgi Kawalerii Polskiej 1918-1939"

rtm. Zbigniew Dunin-Wąsowicz

(5 VI 1915 - 13 VI 1915)

Urodził się 14 października 1882 roku w Brzeżanach.
Poległ 13 czerwca 1915 roku.

Był synem Bolesława, polskiego oficera Cesarskiej i Królewskiej Armii i szambelana dworu cesarskiego i praprawnukiem, w prostej linii, szwoleżera Mikołaja Dunin-Wąsowicza - uczestnika Bitwy pod Somosierrą. Zawodowy oficer c.k. kawalerii, służył w 13. Pułku Ułanów. Członek ruchu strzeleckiego. 11 sierpnia objął dowództwo oddziałów Sokołów Konnych przy oddziałach Piłsudskiego. Następnie sformował 2. szwadron Legionów Polskich, którego został dowódcą. 5 listopada 1915 roku zostaje mianowany rotmistrzem. Ginie jako dowódca dywizjonu kawalerii II Brygady Legionów 13 czerwca 1915 roku, prowadząc szarżę pod Rokitną.

mjr Juliusz Ostoja-Zagórski

(10 XI 1915 - 10 VII 1917)

płk Roman Kawecki

(17 XI 1917 - 18 II 1918)

Urodził się 9 sierpnia 1868 roku w Nowym Sączu.
Zmarł 13 listopada 1938 roku w Warszawie.

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, studiował także malarstwo - początkowo w Krakowie, potem w Paryżu. Od 1895 roku zawodowy oficer c.k. kawalerii. Został mianowany podpułkownikiem w 1915 roku. W czasie wojny służy w Legionach Polskich. Od 9 IV 1920 do 6 V 1921 był Generalnym Inspektorem Jazdy przy Naczelnym Wodzu. 1 maja 1920 roku otrzymuje awans na generała podporucznika. 28 marca 1922 roku zostaje mianowany członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Z dniem 30 września 1925 roku przeniesiony w stan spoczynku.

rtm. Jan Dunin-Brzeziński

(2 XI 1918 - 15 XI 1918)

Urodził się 30 grudnia 1883 roku w Łazanach. 
Zmarł w kwietniu 1940 roku.

Studiował rolnictwo w Hoenheim w Niemczech. Odbył służbę wojskową w I. pułku kawalerii austriackiej, uzyskując stopień podporucznika. Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się ochotniczo do c. i k. Komendy Legionów Polskich, przy której został oficerem ordynansowym. 4 czerwca 1915 roku awansowany na rotmistrza. W czerwcu został dowódcą dywizjonu ułanów w II Brygadzie Legionów Polskich. W listopadzie 1918 roku organizuje 2. Pułk Ułanów (później szwoleżerów). W czasie wojny polsko-bolszewickiej szef kadry 8. Pułku Ułanów i dowódca 5. Pułku Strzelców Konnych. Po wojnie przeszedł do rezerwy. W Kampanii Wrześniowej brał udział w obronie Lwowa. Zamordowany przez Sowietów w kwietniu 1940 roku, jako więzień Ostaszkowa w Miednoje. 

płk Roman Żaba

(15 XI 1918 - 2 VII 1919)

Urodził się 9 sierpnia 1864 roku w Zbychowskiej Górze.
Zmarł 3 Października 1945 roku w Krakowie.

Absolwent austriackiej Oficerskiej Szkoły Kawalerii. Zawodowy oficer c.k. kawalerii (m.in. 13. Pułk Ułanów, 7 Pułk Ułanów, 3 Pułk Ułanów). Od listopada 1918 roku w Wojsku Polskim w stopniu pułkownika. W czasie wojny polsko-bolszewickiej był kolejno dowódcą IV Brygady Jazdy, komendantem Centrum Wyszkolenia Oficerów w Grudziądzu, szefem Polskiej Misji Zakupów w Londynie i zastępcą szefa Naczelnej Kontroli Wojskowej. 14 października 1920 roku zatwierdzony został z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu generała podporucznika. Z dniem 1 czerwca 1922 roku przeniesiony w stały stan spoczynku z prawem noszenia munduru.

 

płk Władysław Oksza-Orzechowski

(2 VII 1919 - 14 III 1920)

Urodził się 31 październiku 1869 roku w Studni na Podolu.

Absolwent austriackiej Oficerskiej Szkoły Kawalerii. Oficer c.k. kawalerii. Od 1918 roku w Wojsku Polskim. Dowodził m.in. V Brygadą Jazdy i 2. Dywizją Jazdy. W latach 1922-1923 służył w Generalnym Inspektoracie Jazdy.

 

ppłk Edward Strawiński

(14 III 1920 - 10 VI 1920)

Urodził się 8 października 1876 roku.
Zmarł w kwietniu lub w maju 1940 roku w więzieniu kijowskim.

Oficer c.k. kawalerii. Od 1918 roku w Wojsku Polskim.

 

 

płk Rudolf Rupp

(10 VI 1920 - 20 I 1927)

Urodził się 16 czerwca 1894 roku w m. Uroż, powiat drohobycki.
Zmarł 29 lipca 1938 roku w Krakowie.

Dowodził 2. Pułkiem Szwoleżerów podczas bitwy pod Komarowem, w czasie której został ranny.
W latach 1929-1932 był dowódcą 12. Pułku Ułanów Podolskich.

 

płk dypl. Bolesław Świdziński

(20 I 1927 - 10 VII 1929)

Urodził się 7 grudnia 1885 roku w Krakowie.
Zmarł 4 marca 1972 roku w Londynie.

Jako student był w latach 1906-1907 członkiem Organizacji Bojowej PPS, a następnie Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Od sierpnia 1914 roku służył w Legionach w 2. Pułku Ułanów Legionów. Od listopada 1918 roku w Wojsku Polskim. W czasie wojny polsko-sowieckiej dowodził szwadronem 5. Pułku Ułanów. Po wojnie był kolejno szefem jednej z sekcji Oddziału V Sztabu Generalnego WP, dowódcą 2. Pułku Szwoleżerów. Awansowany na pułkownika 24 grudnia 1929 roku. Przeniesiony w stan spoczynku we wrześniu 1930 roku. Później był m.in. wojewodą lubelskim oraz posłem na sejm. Na emigracji od 17 września 1939 roku.

płk dypl. Konstanty Drucki-Lubecki

(10 VII 1929 - 1 III 1932)

Urodził się 23 marca 1989 roku w majątku Porochońsk.
Zamordowany przez bolszewików w maju lub czerwcu 1940 roku w lesie koło Bykowni.

W czasie I wojny światowej służył w wojsku carskim w 12. pułku huzarów. W czasie Wojny polsko-bolszewickiej w oddziale konnym Samoobrony Wileńskiej. W okresie międzywojennym był m.in. wykładowcą w Centrum Wyszkolenia Kawalerii, zastępcą dowódcy Wileńskiej Brygady Kawalerii (sierpień 1938), wreszcie dowódcą tej brygady (1939). Dowodził nią podczas kampanii 1939 roku w Polsce. 26 września 1939 roku został ranny we wsi Leszczesna i trafił do niewoli sowieckiej. Naczelny Wódz, gen. broni Władysław Anders, awansował go pośmiertnie do stopnia generała brygady za starszeństwem z 1 stycznia 1964 roku.

płk dypl. Leon Mitkiewicz-Żółtek

(1 III 1932 - 10 XI 1935)

Urodził się 20 lutego 1896 roku w Zambrowie.
Zmarł 12 grudnia 1972 roku w Andes k. Nowego Jorku w USA.

Podczas I wojny światowej powołany do armii Imperium Rosyjskiego, ukończył szkołę kawalerii. W listopadzie 1917 roku zaczął służbę w I Korpusie Polskim gen. Dowbora Muśnickiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej oficer sztabu. Po wojnie był m.in. szefem sztabu IV Brygady Jazdy, a także pełnił służbę w Biurze Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie na stanowisku referenta. W 1936 roku wyznaczony na stanowisko I oficera sztabu Inspektora Armii gen. dyw. Leona Berbeckiego. Wiosną 1938 roku po przywróceniu stosunków dyplomatycznych z Litwą zostaje attaché wojskowym w Kownie. W połowie października 1939 roku wraz z całym personelem ambasady opuszcza Litwę na znak protestu wobec układu litewsko-sowieckiego, w wyniku którego Sowieci przekazali Litwie część terytorium polskiego wraz z Wilnem.

płk dypl. Witold Mikulicz-Radecki

(10 XI 1935 - 30 III 1938)

Urodził się w 1891 roku.
Zmarł 1979 roku.

Naczelny Wódz, gen. broni Władysław Anders, awansował go pośmiertnie do stopnia generała brygady za starszeństwem z 1 stycznia 1964 roku.

 

ppłk dypl. Józef Trepto

(30 III 1938 - 4 IX 1939)

Urodził się w 1894 roku.
Zamordowany w 1940 roku w Charkowie.

Wzięty do niewoli przez sowietów. Przebywał w obozie w Starobielsku.

 

ppłk dypl. Tadeusz Łękawski

(4 IX 1939 - do końca walki pułku w 1939 roku)

Urodził się w 1894 roku.
Zmarł w 1983 roku.